Scriptorium
wydawnictwo naukowe

Opis:

Wprowadzenie

„Melancholia“ Jacka Malczewskiego zajmuje w historii sztuki polskiej szczególne miejsce. W dotychczasowej literaturze naukowej z zakresu tej dziedziny nauki poświęcono temu malowidłu wiele miejsca. Mogłoby się zatem wydawać, że dzieło polskiego symbolisty zostało już gruntownie przebadane i wyczerpująco opisane.
Dzieło to reprodukowane w licznych podręcznikach do historii, historii sztuki oraz nauki języka polskiego oddaje niezwykle trafnie ducha pewnego czasu - XIX wiecznej Polski wraz z jej niepodległościowymi dylematami, troską o ochronę narodowej oraz walką o zachowanie kulturowej tożsamości.
Wybór „Melancholii” na temat opracowania naukowego stanowi zatem wyzwanie. Cóż bowiem można nowego na jej temat powiedzieć i jak uniknąć wtórności wobec tego, co napisali o niej poprzednicy. Autor niniejszego opracowania udowadnia jednak, że nie wszystkie tajemnice tego dzieła zostały odkryte.
Paweł Napierała zwraca uwagę na to, że w chwili rozpoczęcia prac nad „Melancholią” Malczewski - świadomy doniosłości poruszanych przez siebie tematów oraz momentu w którym przygotowywane malowidło zostanie zaprezentowane - nie poprzestał na pierwszej wersji dzieła, ale w mozolnym i pełnym „ślepych zaułków” procesie twórczym zmierzał ku końcowemu efektowi, a droga podejmowanych przez niego prób i eksperymentów była naznaczona licznymi wątpliwościami.
Autor niniejszego opracowania niezwykle skrupulatnie odtwarza zarówno poszczególne etapy kreacji dzieła, jak również samą logikę procesu twórczego, która stała u podstaw jego kompozycyjnej i tematycznej konstrukcji.
Książka (…) w znakomity sposób łączy wiedzę jej autora z zakresu konserwacji zabytków, informacje zgromadzone przez niego podczas prac konserwatorskich nad opisywanym dziełem, w których asystował  w poznańskim Muzeum Narodowym w 2009 r. z obecnym stanem literatury naukowej i wynikami badań innych autorów. Publikacja jest unikalną pozycją na polskim rynku wydawniczym, która poprzez przyjętą w niej perspektywę interdyscyplinarną objawia wartość wiedzy technicznej z zakresu badań nad zabytkową tkanką dzieł sztuki dla postępu historii sztuki.
Jestem przekonany, że lektura tego opracowania będzie nie tylko interesująca i dostarczy rozbudowanej wiedzy na temat analizowanego w niej dzieła, ale także wiązać się będzie z dużą przyjemnością poznawczą, napisana została bowiem w konwencji powoli rozwijającego się intelektualnego „śledztwa” i nie brakuje w niej pasjonujących argumentacji i niejednokrotnie zaskakujących wniosków.

dr Mateusz Bieczyński

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wstęp

1. Stan badań

2. Oględziny, badania, wyniki

3. Konstrukcja przestrzeni w obrazach „etapowych”

4. Format, przestrzeń, poetyka

5. Galeria - subiektywna restytucja idei

Zakończenie

Lista wystaw na których pokazano „Melancholię”

Bibliografia

Spis ilustracji

Galeria: